Read on Twitter
Modern Hava-Hava Muharebelerinde Avcı Uçakları ve SİHA/TİHA'lar
Baykar'ın çabası ile ortaya çıkan Akıncı TİHA'da AESA radar ile beraber hava-hava füzesi atma kabiliyeti olması, birçok kişinin aklına Akıncı'ların hava üstünlüğü sağlamak için kullanılabileceği fikrini getirdi. /1
Baykar'ın çabası ile ortaya çıkan Akıncı TİHA'da AESA radar ile beraber hava-hava füzesi atma kabiliyeti olması, birçok kişinin aklına Akıncı'ların hava üstünlüğü sağlamak için kullanılabileceği fikrini getirdi. /1
Ancak durum gerçekten böyle mi ? Akıncı'ların hava-hava muharebesinde modern bir avcı uçağına karşı bir şansı var mı ?
Bu konuyu anlatmak için öncelikle hava-hava füzelerinin menzil ve hız prensibini anlamamız gerekiyor. /2
Bu konuyu anlatmak için öncelikle hava-hava füzelerinin menzil ve hız prensibini anlamamız gerekiyor. /2
Basitçe anlatmak gerekirse 100km menzili olduğu iddia edilen bir radar güdümlü hava-hava füzesinin kat edebileceği mesafenin her koşulda 100km olduğunu varsaymak çok büyük bir hata olur. /3
Bir füzenin menzili, füzeyi atan platformun ve "füzenin atıldığı hedefin" atış sırasında sahip olduğu hız ve irtifaya göre çok yüksek bir oranda etkilenmektedir. Buna ek olarak hava durumunun füzenin hızına etkisi de çok büyüktür. /4
Ek olarak füzeyi Mach 1'in üzerinde atmak bu konuda çok önemlidir çünkü Sonic Boom sırasında yaşanan drag, füzenin hızını fazlasıyla azaltır. Mach 1-1.1'in üzerine çıkıp füze atıldığında ise, sonic boom sırasında olacağı kadar yüksek bir drag ile karşılaşmayacaktır./5
Örnek vermek gerekirse;
X model bir orta menzil hava-hava füzesi hayal edin. Atıldıktan sonra yaklaşık olarak 7 ile 9 saniye aralığında katı yakıtlı roket motorunu çalıştırsın ve bu süre bittiğinde motoru sussun ve hedefe varolan enerjisi ile devam etsin, AMRAAM gibi. /6
X model bir orta menzil hava-hava füzesi hayal edin. Atıldıktan sonra yaklaşık olarak 7 ile 9 saniye aralığında katı yakıtlı roket motorunu çalıştırsın ve bu süre bittiğinde motoru sussun ve hedefe varolan enerjisi ile devam etsin, AMRAAM gibi. /6
Burada, Ege Denizinde karşılaşma ihtimali olan 2 hava aracını karşılaştırmamız gerekiyor.
Akıncı - 30-40.000 feet ve 130-195 knot hız. (40.000ft'de en fazla Mach 0.33-0.34)
F16 ise 50.000 feet'in üzerine çıkabilen ve Mach 1.8 hızında ilerleyebilen bir uçak. /7
Akıncı - 30-40.000 feet ve 130-195 knot hız. (40.000ft'de en fazla Mach 0.33-0.34)
F16 ise 50.000 feet'in üzerine çıkabilen ve Mach 1.8 hızında ilerleyebilen bir uçak. /7
Şöyle düşünelim;
Mach 0.33-0.34 hızlarında, 40.000 ft irtifadan atılan bir füzenin 7 ile 9 saniye aralığında kendi motorunu kullanarak, bunun üzerine ek olarak sonic boom sırasında ekstra drag yiyeceğini hesaba katarak ulaşabileceği hızı düşünelim. /8
Mach 0.33-0.34 hızlarında, 40.000 ft irtifadan atılan bir füzenin 7 ile 9 saniye aralığında kendi motorunu kullanarak, bunun üzerine ek olarak sonic boom sırasında ekstra drag yiyeceğini hesaba katarak ulaşabileceği hızı düşünelim. /8
Sonra tamamen aynı füzenin, Mach 1.6 - 1.8 hızlarında, 40.000 ft irtifadan atıldığında ulaşabileceği hızı düşünelim. /9
Bu parametrelerde, Akıncı'dan atılan füzenin Mach 3.4-3.5 gibi hızlara yetişebilmesi bile şüpheli iken F16'dan atılan füzenin Mach 4'ü geçip, 4.4 - 4.5'e yetişmesi dahi ihtimal dahilinde. /10
Peki bu ne demek oluyor ?
F16'nın attığı füze, Akıncı'nın attığı füzeye göre çok daha fazla menzile sahip olacak ve hızından dolayı kaçmak çok daha zor olacak. /11
F16'nın attığı füze, Akıncı'nın attığı füzeye göre çok daha fazla menzile sahip olacak ve hızından dolayı kaçmak çok daha zor olacak. /11
Ayrıca F16'nın hızından ve elektronik harp kabiliyetinden dolayı (ECM, Towed Decoy - AN/ALE-50) kendisine Akıncı'nın attığı nispeten yavaş füzelerden kaçması çok daha kolay. /12
Buna ek olarak Akıncı'nın operatörünün yaşayacağı delay'in (gecikme) hesaba eklenmesi gerekiyor. Bazı kaynaklara göre SATCOM ile bir İHA kullanıldığında 1600ms'i (1.6 saniye) geçebilen gecikmeler yaşanabiliyor. /13
Bu da demek oluyor ki Akıncı'da RWR gibi füze ikaz sistemleri "bulunsa bile" operatörün, Akıncı'ya füze geldiğinin uyarısını çok geç algılayıp, Akıncı'nın düşük hızından dolayı kaçmasının çok zor olacağı demek. /14
Buradan çıkarılacak sonuç ise yakın gelecekte insansız hava araçlarının, savaş uçaklarını hava-hava rolü kapsamında değiştirmesinin gerçekçi olmaması. Ancak bu, ilerleyen yıllarda (uzun bir süre sonra) bunun gerçekleşmeyeceği anlamına gelmiyor. /15
Ek olarak bu aşamada bile bunu yapmak tam anlamıyla gereksiz değil. Bölgedeki başka İHA/SİHA ve helikopterler, hava-hava füzesi taşıyan bir SİHA/TİHA tarafından tehdit altında olacak. /16
