Riba 17 di ougùstùs 1795 un rebelion a lanta kontra poder kolonial i mal kondishon pa e personanan sklabisá.
Despues di algun siman podernan kolonial a logra reprimí e rebelion.
#Curasolenjo #diaditula #historia #papiamentu #Korsou #curacao #rebelion #libertat
Despues di algun siman podernan kolonial a logra reprimí e rebelion.
#Curasolenjo #diaditula #historia #papiamentu #Korsou #curacao #rebelion #libertat
E lider di e rebelion aki tabata Tula. Tula tabata katibu di Caspar Lodewijk van Uytrecht: doño di entre otro plantashi Knip (Kenepa).
Inspirá pa revolushon haitiano i abolishon di sklabitut na e kolonianan franses (1794) e katibunan i Tula tabata demandá nan libertat.
Inspirá pa revolushon haitiano i abolishon di sklabitut na e kolonianan franses (1794) e katibunan i Tula tabata demandá nan libertat.
Na aña 1795 plantashi Knip tabata un di e plantashonnan mas grandi di Kòrsou. Pa motibunan deskonosí katibunan di e plantashi aki a haña un straf kolektivo ku tabata enserá redukshon di mantenshon semanal pa e katibunan.
Konsekuensia di e straf kolektivo tabata un wèlga di trabou di parti di e katibunan. Nan proposito final tabata libertat pa tur persona sklabisá.
Mas o ménos 40 pa 50 persona sklabisá ta rebeldiá kontra di Shon aya na lanthùis Knip.
Rib'e djaluna mainta di ougùstùs 1795 e personanan sklabisá a stòp di traha i demandá nan libertat na porta di e lanthùis.
Rib'e djaluna mainta di ougùstùs 1795 e personanan sklabisá a stòp di traha i demandá nan libertat na porta di e lanthùis.
Den e tempu ei no tabata permití pa un katibu usa e porta prinsipal, pues e akshon aki ya kaba tabata desafiando òrdunan di shon.
E kantidat grandi di manifestante no a laga van Uytrecht di otro ku laba man i manda nan bai hiba nan demandanan Punda serka gobernador Johannes de Veer.
Tula i tur otro revolushonarionan a sigui nan ruta i a yega Lagun, ei nan a liberá 22 katibu.
Tula i tur otro revolushonarionan a sigui nan ruta i a yega Lagun, ei nan a liberá 22 katibu.
Pronto rumornan di e rebelion a yega otro plantashinan den bisendario, shonnan a hui pa siudat i laga e plantashinan pa nan kuenta.
Mientrastantu e katibu di kolonianan franses Louis Mercier a hiba un otro grupo di katibu liberá Santa Cruz i a vense komandante Van der Grijp i 10 sòldá di kolo.
E grupo bou di liderazgo di Tula a yega Santa Cruz, aki na Santa Cruz un grupo di luchadó huntu ku Bastiaan Carpata a uni ku e rebelion.
Ora anochi a sera nan tur a bebe awa di huramentu*
Ora anochi a sera nan tur a bebe awa di huramentu*
pa seya e kompromiso, determinashon i firmesa pa lucha pa libertat i tambe pa duna nan forsa
*E awa di huramentu tabata kontené ròm, kachu raspá i un puiru blanku.
Foto : Ruta di Tula grupo teatral.
*E awa di huramentu tabata kontené ròm, kachu raspá i un puiru blanku.
Foto : Ruta di Tula grupo teatral.
Su manisé nan a sigui nan ruta konsiderando nan mes hòmber i muhénan liber, pa Porto Marie, aki nan a forma kampamentu despues ku e shon a ofresé nan pa keda.
Loke nan no tabata sa ta ku van Uytrecht a laga informá na Punda ku nan ta na kaminda, e reakshon di gobernador Johannes de Veer tabata pa manda un kantidat di 60 militar bou di teniente R.G. Plegher kontra e rebeldenan.
Parti 1 di 2.
#Curasolenjo
Parti 1 di 2.
#Curasolenjo
E militarnan hulandes a yega Boca Sint Michiel pa medio di boto, for di aki nan a marcha pa Porto Marie.
Dia 19 di ougùstùs e militarnan hulandes a ataká e revolushonarionan ku tabata deseá nan libertat na Rif Sint Marie.
Dia 19 di ougùstùs e militarnan hulandes a ataká e revolushonarionan ku tabata deseá nan libertat na Rif Sint Marie.
Na e okashon aki e luchadónan a gana e bataya kontra e opresor
Despues di e triunfo aki, un grupo chikí dirigí pa Louis Mercier a bai Knip.
Na Knip Louis a konvensé mas katibu i kué arma i monushon, mas lat Louis i kamaradanan a sigui e trayekto di Tula.
Despues di e triunfo aki, un grupo chikí dirigí pa Louis Mercier a bai Knip.
Na Knip Louis a konvensé mas katibu i kué arma i monushon, mas lat Louis i kamaradanan a sigui e trayekto di Tula.
Riba un mishon pa kué loke ta nesesario, miho bisá munishon arma i kuminda, Pedro Wakao a mata e promé víktima hulandes durante e lucha pa libertat na Fòntein.
Na Punda gobernador tabata na altura di e derota di teniente Plegher i tabata konsiderá e rebelion un menasa serio.
Kapitan Baron van Westerholt tabata enkargá ku kapturá e katibunan.
Pa fasilitá e por a bai ku pastor Jacobus Schink pa fungi komo negosiante.
Kapitan Baron van Westerholt tabata enkargá ku kapturá e katibunan.
Pa fasilitá e por a bai ku pastor Jacobus Schink pa fungi komo negosiante.
E luchadónan a kue rumbo pa Ser'i Neger, pero promé ku esei a pasa, pastor Schink a purba konvensé Tula pa bolbe plantashi.
Sigun e rapòrt di pastor Schink, Tula a hiba
un diskushon na nivel i a asta argumentá ku pa e Dios ku a siña nan di dj'é a traha tur hende igual i no un -
Sigun e rapòrt di pastor Schink, Tula a hiba
un diskushon na nivel i a asta argumentá ku pa e Dios ku a siña nan di dj'é a traha tur hende igual i no un -
superior na otro.
Tula a argumentá tambe ku komo Hulanda tabata forma parti di Fransia, kolonianan hulandes lo tinku funshoná bou di lei franses, ku na e momento ei a abolí sklabitut kaba.
Tula a argumentá tambe ku komo Hulanda tabata forma parti di Fransia, kolonianan hulandes lo tinku funshoná bou di lei franses, ku na e momento ei a abolí sklabitut kaba.
Van Westerholt a trata di negoshá un biaha mas, ora ku e no a logra su òrdu tabata pa tira tur katibu ku arma.
E bataya a tuma lugá na Ser'i Neger, e resultado tabata desastroso pa e luchadónan pa libertat.
E bataya a tuma lugá na Ser'i Neger, e resultado tabata desastroso pa e luchadónan pa libertat.
Despues di e derota, e luchadónan a hui bai direkshon di Kristòf.
Nan tabata sa ku nan tin mas konosementu di naturalesa ku e militarnan kolonial.
Nan tabata sa ku nan tin mas konosementu di naturalesa ku e militarnan kolonial.
E luchadónan a keda basta tempu den mondi, pa e motibu aki militarnan hulandes a venená tur pos den bisendario.
Asina e luchadónan no tin awa pa bebe.
Asina e luchadónan no tin awa pa bebe.
Na Knip nan a kapturá Louis Mercier i a manda un mensahe pa tur e revolushonarionan, ku ta ofresé libertat na esun ku entrega e otro lidernan.
Despues di algun siman a kapturá mayoria persona sklabisá i algun a entregá nan mes.
Despues di algun siman a kapturá mayoria persona sklabisá i algun a entregá nan mes.
E militarnan no tabata sa unda Tula tabata skondí, na final tabata un otro katibu a traishoná e último lidernan di e lucha pa su libertat propio.
Dia 19 di sèptèmber militarnan kolonial a kapturá Tula Rigaud i Bazjan Karpata na Knip.
Dia 19 di sèptèmber militarnan kolonial a kapturá Tula Rigaud i Bazjan Karpata na Knip.
Di aki a tene nan te ku 3 di òktober 1795 dia ku a transportá nan pa Rif.
Na Rif a sentensiá Tula sin ningun klase di proseso, a mara Tula na un palu di krus, torturá Tula bibu, kima su kara i despues dekapit’é, aki nan a laga su kabes riba staka.
Na Rif a sentensiá Tula sin ningun klase di proseso, a mara Tula na un palu di krus, torturá Tula bibu, kima su kara i despues dekapit’é, aki nan a laga su kabes riba staka.
Fòrsá Bastiaan a kontemplá ehekushon di Tula pa despues ehekut’é di mesun forma inhumano.
Mará na su pia a lastra Pedro na Rif rònt di e pal’i hòrka, despues a mar’é na palu kap su mannan afó i machiká su kabes ku mukel.
A kologá Louis i sobrá katibu i bati nan ku zuip te ora nan a muri, despues di e ehekushon, atardi 5or a mara baranka di piedra na tur e kurpanan sin bida i benta nan den laman. Kabes di Bastiaan i Tula a keda riba staka na Rif.